پاکستان و صندوق بین المللی پول، سرانجام پس از کش و قوس های فراوان به یک توافق مشترک دست یافتند. در این ارتباط عبدالحافظ شیخ، وزیر دارایی پاکستان در برنامه تلویزیونی که از شبکه دولتی «PTV» این کشور پخش شد اعلام کرد: در زمینه بسته کمک مالی صندوق بین المللی پول «IMF» به ارزش 6 میلیارد دلار در یک دوره سه ساله به توافق رسیدیم.
این توافق اما یک شبه به دست نیامده است، بلکه حداقل طی هشت ماه گذشته مسئولان پاکستانی در چند نوبت با صندوق بین المللی پول در این ارتباط مذاکره کرده بودند و هربار نیز به دلایلی مذاکرات دو طرف به بن بست کشیده شده بود.
ماجرای وام پاکستان از صندوق بین المللی پول از کجا شروع شد؟
ماجرای وام اخیر صندوق بین المللی پول به پاکستان نخستین بار در مهرماه سال گذشته مطرح شد و کریستین لاگارد، رئیس صندوق بین المللی پول اعلام کرد که پاکستان رسما خواهان وام برای مقابله با بحران مالی شده است.
این کمک مالی برای عمران خان در آن زمان که کمتر از دو ماه بود به عنوان نخست وزیر روی کارآمده بوده، بسیار حیاتی بود و می توانست کمکی به وعده های عمران خان در زمینه یک سیستم تامین اجتماعی اسلامی باشد، اما در آن زمان این درخواست به نتیجه نرسید، چون پاکستان شرایط صندوق بین المللی پول را نپذیرفت.
در آن زمان یکی از شروطی که صندوق بین المللی پول از دولت اسلام آباد درخواست کرد، واقعی شدن نرخ برابری دلار با پول ملی این کشور بود که به گواه کارشناسان، پذیرش این خواسته، به معنای کاهش بی سابقه ارزش روپیه بود.
افزایش میزان مالیات از ۴ هزار و 400 میلیارد روپیه به 4 هزار و 700 میلیارد روپیه، افزایش سود وام های بانکی تا سقف 13 درصد، افزایش 22 درصدی قیمت هر واحد برق، کاهش 4-5 درصدی بودجه نظامی و ارائه جزئیات کامل کمک های مالی چین به پاکستان از جمله دیگر شروط صندوق بین المللی پول بود که با مخالفت پاکستان منجر شد و اسلام آباد اعلام کرد: ما نمی توانیم خطوط قرمز خود را زیر پا بگذاریم.
براین اساس در پائیز سال گذشته توافق پاکستان و صندوق بین المللی پول به بن بست کامل رسید.
پای عربستان در میان است
اما در حقیقت بن بست در مذاکرات پاکستان و صندوق بین المللی پول در پائیز گذشته یک دلیل پشت پرده دیگر هم داشت و آن مذاکرات پشت پرده ریاض و اسلام آباد بود.
همزمان با درخواست پاکستان از صندوق بین المللی پول، ماجرای عجیبی در بخش دیگری از غرب آسیا باعث شد که ناگهان عربستان در انزوایی دیپلماتیک فرو رود، و آن افشای رسوایی قتل جمال خاشقجی، نویسنده منتقد سعودی بود که با واکنش گسترده جهانی روبرو شد.
انزوای دیپلماتیک عربستان حتی باعث شد تا نشست اقتصادی عربستان در آن زمان با عنوان «داووس صحرا» که قرار بود با حضور روسا و رهبران بسیاری از کشورهای جهان برگزار شود، اما با غیبت گسترده سران سیاسی دیگر کشورها روبرو شود و تنها میزبان بخشی از وزرای اقتصادی باشد. در این میان اما نخست وزیر پاکستان از معدود سران سیاسی کشورها بود که در نشست مورد نظر عربستان شرکت کرد.
حضور نخست وزیر پاکستان در عربستان در مهرماه سال گذشته که همزمان با انزوای بین المللی ریاض بر سر رسوایی قتل خاشقجی بود، برای اسلام آباد بی نتیجه هم نماند و در همان زمان دفتر نخست وزیری پاکستان با صدور اطلاعیه ای از موافقت عربستان برای اعطای 12 میلیارد دلار تسهیلات به پاکستان خبر داد. این میزان کمک و تسهیلات برای پاکستان که تا چند هفته قبل از آن از صندوق بین المللی پول تقاضای وام 8 میلیاردی کرده بود، بسیار قابل توجه بود و همین شرایط نیز باعث شد تا اسلام آباد با وجود مخالفت اولیه با شروط صندوق بین المللی پول، اما چندان نیز بدنبال مذاکره برای دریافت وام نباشد، چون همزمان پشت پاکستان به وعده کمک مالی عربستان گرم شد و در عمل پاکستانی ها درخواست از صندوق بین المللی پول را به فراموشی سپردند.
بازگشت دوباره پاکستان به مدار صندوق بین المللی پول
این روزها که خبر توافق پاکستان و صندوق بین المللی پول بر سر وام 6 میلیاردی منتشر شد، وعده کمک مالی عربستان نیز در پائیز سال گذشته مورد بررسی قرار گرفت، اما گویا از مجموع وعده 12 میلیاردی عربستان، تنها 2 میلیارد دلار آن طی دو نوبت بدست اسلام آباد رسید و ریاض برای ادامه این کمک ها شرایطی را مطرح کرده است.
در واقع به نظر می رسد عدم تحقق وعده مالی عربستان باعث شده تا باردیگر پاکستان به صندوق بین المللی پول بازگردد و با پیگیری مذاکرات و تعدیل شرایط، خوستار دریافت وام مالی از این نهاد پولی بین المللی شود.
از شرایط عربستان برای کمک مالی به پاکستان هیچ جزئیاتی منتشر نشده، اما دولت پاکستان اعلام کرده است درقبال کمک های مالی عربستان سعودی، اسلام آباد هیچ وعده ای به ریاض برای همکاری های فرامرزی با عربستان نداده است. اشاره به وعده فرامرزی از سوی دولت پاکستان به احتمال زیادی می تواند به موضوع جنگ عربستان در یمن اشاره داشته باشد که تا کنون اسلام آباد از مشارکت و همکاری با عربستان در آن جنگ پرهیز کرده است.
نمایندگان پارلمان پاکستان در آوریل 2015 قطعنامه ای را تصویب کردند که در آن ضمن حمایت از تلاش برای خاتمه دادن به بحران یمن از طریق مذاکره، از دولت خواستند از اعزام واحدهای نظامی به جنگ یمن خودداری کند.
از سوی دیگر این موضوع را نباید نادیده گرفت که آمریکا به شدت با اعطای وام از سوی صندوق بین الملل پول به پاکستان مخالف است زیرا مقامات کاخ سفید معتقد هستند که اسلام اباد از این منابع مالی برای پیشبرد طرح کریدور اقتصادی چین پاکستان موسوم به (CPEC) استفاده خواهد کرد که در واقع به معنی استفاده غیرمستقیم چین از منابع صندوق بین الملل پول برای پیشبرد طرح بلندپروازانه یک کمربند یک جاده است. در این شرایط این احتمال که هم به دلیل عدم پذیرش مشارکت در جنگ یمن و همچنین فشارهای آمریکا بر سعودی ها، پاکستان از دستیابی فوری به وام های قول داده شده از سوی ریاض ناامید شده باشد بسیار زیاد است.
براین اساس آنچه حال در ارتباط با دریافت کمک مالی پاکستان از صندوق بین المللی پول به نظر می رسد، عهد شکنی عربستان در برابر پاکستان و در واقع تلاشش برای کشاندن اسلام آباد در باتلاق جنگ یمن است. جنگی که پس از چهارسال جز بحران انسانی و کشتار غیرنظامیان هیچ نتیجه ای در بر نداشته و گویا ریاض به شدت به دنبال شریک جرم در بحران یمن است.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/11158
تگ ها:
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
